Hvað var efst í huga 1997 ?

Fimmtudaginn 6. nóvember, 1997 - Bréf til blaðsins

Hamlar skortur á víðsýni almennri þjóðfélagsþróun ?

Guðrúnu Maríu Óskarsdóttur:

BILIÐ milli ríkra og fátækra breikkar hér á Íslandi sem annars staðar, en fjarlægð stjórnenda frá vandamálum einhvers konar, sem við er að fást, virðist oftar en ekki hamla ákvarðantöku um skipulagsbreytingar einhvers konar uns í algjört óefni er komið og til vandræða horfir.

Hamlar skortur á víðsýni almennri þjóðfélagsþróun?

Guðrúnu Maríu Óskarsdóttur:

BILIÐ milli ríkra og fátækra breikkar hér á Íslandi sem annars staðar, en fjarlægð stjórnenda frá vandamálum einhvers konar, sem við er að fást, virðist oftar en ekki hamla ákvarðantöku um skipulagsbreytingar einhvers konar uns í algjört óefni er komið og til vandræða horfir.

Verkalýðshreyfingin eyðir milljónum króna til þess að auglýsa sjálfa sig, í stað þess að hækka ögn greiðslur til þeirra er nú njóta lífeyris. Lífeyrissjóður bænda tapaði milljónum í flugrekstri, en hjá þeim sjóði gleymdist að telja eiginkonur bænda til við sjóðsstofnun, þótt þær hinar sömu teldust skattgreiðendur á sama tíma. Ekkert hefur verið leiðrétt til handa þessum hópi þegnanna, fremur en þeim er kunna að verða fyrir óvæntum mistökum í hinni annars hátæknivæddu og gífurlega flóknu heilbrigðisþjónustu, sem virðist þó ekki hátæknivædd þegar kemur að því að telja fjölda mistaka á ári hverju og greiðslur vegna mistaka.

Einhverra hluta vegna hefur farist fyrir að meta raunverulegan árangur reglulega, og skilja sauðina frá höfrunum, hvað varðar afrek til afspurnar, á þessu sviði sem er blanda af einka og ríkisrekstri, með óskiljanlegum útboðum á verkþáttum þjónustunnar, þar sem ekki stendur steinn yfir steini hvað varðar heildaryfirsýn til handa stjórnvöldum, er við leggjum þó meginhluta skattpeninga okkar í.

Því miður virðist oftar en ekki að fulltrúar fólksins, alþingis- og sveitarstjórnarmenn, komi hreinlega af fjöllum, þegar fólkið í landinu dregur fram þann raunveruleika er blasir við í einstökum málum. Það er einkennilegt eigi að síður, á tímum sífellt betri þekkingar, að hinn mannlegi þáttur, það er tími fyrir umönnun í þjónustu við manninn frá vöggu til grafar, í samfélagi voru hefur færst í átt til vélrænt skilgreindra athafna, er munu seint þjóna tilgangi sínum sem skyldi.

Hvers vegna eru athafnir vorar svo ótrúlega mikið skilgreindar nú til dags? Jú, menntun inniheldur þau skilaboð frá leikskóla upp í háskóla, að hæfileikinn til þess að skilgreina hvers konar vandamál sé númer eitt. Hæfileiki til þess að leysa úr skilgreindum vandamálum lýtur aftur í lægra haldi, vegna fjarlægðar frá hinum raunverulegu viðfangsefnum. Þau hin sömu viðfangsefni mæta hins vegar ungu menntafólki ef til vill á nokkuð öðrum forsendum, er vinna í hinum ýmsu faggreinum tekur við. Allt að því þrælavinna tekur til dæmis við hjá ungum læknum, er sinna aðhlynningu sjúkra, og hafa menntað sig til þess arna.

Leikskólakennarar féllu í þann pytt á sínum tíma að gera ábatasamninga við borgaryfirvöld, og fjölga börnum í staðinn fyrir nokkrar krónur. Þessi fjölgun hefur ekki gengið til baka mér best vitanlega en fleiri börn á starfsmann þýðir einfaldlega minni athygli til handa hverju barni.

Sama þróun, það er ofurálag í störfum, er einnig hjá starfsstéttum í heilbrigðisþjónustunni, og í raun með ólíkindum hve mjög hinn faglegi metnaður hefur fokið út í veður og vind, með togstreitu um launakjör meðal hinna ýmsu hópa þar á bæ.

Allt þýðir þetta lélegra þjónustustig, er eykur hættu á mannlegum mistökum. Minni athygli til handa ungum einstaklingum í uppvextinum getur þýtt fleiri vandamál seinna á ævinni. Aðhlynning mannsins frá vöggu til grafar, þarfnast því athygli okkar er nú teljumst til ríkjandi kynslóðar og greiðum skatta til þess að njóta þjónustu þessarar, og ef stjórnvöld sofna á verðinum, með stundarhagsmuni um skjótfenginn gróða með aðferðum sem þessum, þá þarf almenningur að vaka vel.

GUÐRÚN MARÍA ÓSKARSDÓTTIR,

form. Lífsvogar.